Tìm hiểu về bệnh gan nhiễm mỡ và cách ăn uống hợp lý luôn là vấn đề thu hút được nhiều sự quan tâm. Theo số liệu thống kê mới nhất, có khoảng 20 - 30% người dân Việt Nam mắc gan nhiễm mỡ, và con số này đang có xu hướng gia tăng không ngừng. Do đó, để cải thiện tình trạng trên, mời bạn đọc tham khảo 5 lưu ý trong thực đơn dành cho người bị gan nhiễm mỡ!
Gan nhiễm mỡ là gì?
Gan chịu trách nhiệm phá vỡ carbohydrate, tạo glucose và giải độc cơ thể. Nó cũng lưu trữ chất dinh dưỡng, tạo ra mật để tiêu hóa và hấp thụ các chất dinh dưỡng trong thực phẩm đúng cách. Sức khỏe của lá gan là rất quan trọng đối với sức khỏe tổng thể. Rối loạn chức năng gan có thể dẫn đến các bệnh về gan, rối loạn chuyển hóa và thậm chí là tiểu đường loại 2.
Bình thường, trong gan có một lượng nhỏ chất béo (<5% trọng lượng gan). Tuy nhiên, khi lượng chất béo vượt quá 5% sẽ dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ. Gan nhiễm mỡ tiến triển nặng có thể gây hại cho gan, dẫn đến viêm gan, xơ gan, thậm chí là ung thư gan. Dấu hiệu gan nhiễm mỡ thường không rõ ràng, chúng có thể bao gồm:
- Gan sưng to.
- Mệt mỏi.
- Đau ở vùng bụng trên bên phải.
Nguyên nhân gây gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ đã và đang trở thành cụm từ quen thuộc trong đời sống hàng ngày. Hiểu rõ các nguyên nhân gây bệnh là yếu tố quan trọng giúp cải thiện tình trạng trên:
Dư thừa chất dinh dưỡng: Khi hấp thụ các loại thực phẩm giàu chất béo, tinh bột, protein trong thời gian dài cộng thêm các chất dinh dưỡng dư thừa sẽ khiến chúng bị tích trữ ở cơ thể, lâu ngày làm tăng lượng mỡ tích tụ trong gan và dẫn đến gan nhiễm mỡ.
Béo phì: Béo phì là nguyên nhân chính gây nên bệnh gan nhiễm mỡ. Các thống kê cho thấy, khoảng 50% người béo phì bị gan nhiễm mỡ. Điều này là do sự gia tăng các mô mỡ và giải phóng axit béo tự do gây ra.
Mỡ máu cao (rối loạn lipid máu): Gan đảm nhiệm chức năng lọc máu nên khi mỡ trong máu cao, khiến quá trình này gặp nhiều khó khăn, làm mỡ tích tụ lại trong gan, gây gan nhiễm mỡ.
Lạm dụng rượu bia: Uống rượu bia trong thời gian dài khiến gan làm việc quá tải. Đồng thời, các độc tố của chất cồn làm tế bào gan gặp khó khăn trong việc phân giải và chuyển đổi các axit béo, dẫn đến những chất béo bị tích tụ trong gan, gây nên gan nhiễm mỡ.
Tiểu đường: Thường gặp ở người bệnh tiểu đường type II, do người bị tiểu đường có sự rối loạn chuyển hóa chất béo nên thường trong tình trạng thiếu hụt insulin, làm cho glucose không thể xâm nhập vào mô, có thể dẫn đến thiếu năng lượng, gây ra bệnh gan nhiễm mỡ ở mức độ nghiêm trọng.
Một số nguyên nhân khác như: Viêm gan do virus B, virus C, bệnh nội tiết, nhiễm độc hóa chất chì,... Do đó, khi mắc các bệnh này, chúng ta phải điều trị dứt điểm để có thể phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ một cách tốt nhất.
Lưu ý cho người bệnh gan nhiễm mỡ và cách ăn uống
Trong các bệnh lý phổ biến về gan thì tình trạng gan nhiễm mỡ được xem là căn bệnh phổ biến nhất. Chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học là yếu tố quan trọng giúp bạn cải thiện tình trạng trên. Dưới đây là một số lưu ý bạn cần biết:
Đảm bảo tối thiểu 300g rau xanh, 200g quả chín mỗi ngày
Thực đơn cho người bị gan nhiễm mỡ cần đảm bảo tối thiểu 300g rau xanh, 200g quả chín mỗi ngày. Rau xanh nên được chế biến ở dạng luộc, nấu canh, làm nộm, rau trộn salad; Hạn chế xào nhiều dầu mỡ không tốt cho bệnh; Trái cây cần rửa sạch, ngâm muối hoặc gọt bỏ vỏ để hạn chế phần nào thuốc trừ sâu, chất bảo quản làm tổn thương gan.
Hạn chế chất đạm
Trong chế độ ăn hàng ngày, không nên ăn quá nhiều đạm, song phải đảm bảo đủ (1g/kg cân nặng/ngày) để gan có sức khỏe chống chọi với bệnh. Nên lựa chọn các thực phẩm giàu protein như: Cá, thịt gia cầm (bỏ da), tôm, cua, sữa, phô mai không béo.
Ưu tiên thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp
Thực đơn cho người gan nhiễm mỡ nên ưu tiên những thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp như: Các loại đậu, ngũ cốc thô, trái cây ít ngọt và giàu chất xơ, rau xanh, đây là những thực vật giàu vitamin, khoáng chất. Bên cạnh đó, hãy ưu tiên thực phẩm giàu vitamin A, C, E như: Trái cây họ cam, bơ, bí ngô, cà chua,… có tác dụng chống oxy hóa mạnh, góp phần thúc đẩy khả năng ly giải chất béo trong gan.
Tránh xa rượu bia, chất kích thích
Rượu, bia luôn được cảnh báo là yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ, thúc đẩy quá trình gan nhiễm mỡ chuyển biến sang bệnh xơ gan và nghiêm trọng hơn còn dẫn đến ung thư gan.
Hạn chế đồ chiên rán hoặc đồ mặn
Tiêu thụ quá nhiều món chiên rán hay món mặn có thể làm tăng lượng calories trong cơ thể và dẫn đến nguy cơ tăng cân mất kiểm soát. Vì vậy, bạn nên cải thiện bữa ăn bằng cách hình thành thói quen ăn nhạt, chuyển sang ăn những món hấp, luộc để giúp cơ thể thải độc tốt và không làm mỡ thừa tích tụ nhiều ở vùng gan.
Hà Phương